Παιγνιοθεραπεία
Η Παιγνιο-θεραπεία είναι ένα είδος θεραπείας που στηρίζεται στη φυσική ανάγκη των παιδιών για παιχνίδι. Το παιχνίδι είναι το φυσικό μέσο επικοινωνίας και έκφρασης, με το οποίο τα παιδιά μαθαίνουν, εξερευνούν και ανακαλύπτουν τον κόσμο τους. Θεωρεί το παιχνίδι ως την κυριότερη μορφή φυσικής και αβίαστης διαδικασίας μάθησης και ως τον αμεσότερο τρόπο απελευθέρωσης του παιδιού από εντάσεις. Βοηθά τα παιδιά να εκφράσουν, να εξερευνήσουν τα συναισθήματα τους, την δημιουργικότητα τους και να κατανοούν τις καταστάσεις που βιώνουν.
Η παιγνιοθεραπεία διαφέρει από τις «παραδοσιακές» θεραπείες στο ότι δεν βασίζεται στο λόγο. Τα παιδιά δηλαδή χρησιμοποιούν το παιχνίδι με βάση το δικό τους ρυθμό και τις δικές τους ανάγκες για να εκφράσουν συμβολικά τις ανησυχίες, τις επιθυμίες και τους φόβους τους. Το παιχνίδι γίνεται το μέσο εξωτερίκευσης των συναισθημάτων του παιδιού και το μέσο κατανόησης για το θεραπευτή. Τα παιδιά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και εκεί έρχεται η Παιγνιοθεραπεία όπου δίνει την δυνατότητα στο παιδί να «προβάλει» τα βιώματα και τις δυσκολίες του πάνω σε ένα αντικείμενο, δημιουργώντας μία ασφαλή απόσταση, μια και ότι συμβαίνει στο μαγικό χαλί της παιγνιοθεραπείας αφορά τα παιχνίδια, και όχι το ίδιο το παιδί.
Μη-κατευθυντικό παιχνίδι
Στην περίπτωση του μη-κατευθυντικού παιχνιδιού, ο θεραπευτής σέβεται τον ρυθμό και το χρόνο κάθε παιδιού γιατί αλλιώς μπορεί να τα κάνει να κλειστούν στον εαυτό τους και να καθυστερήσει την θεραπεία τους. Η μη-κατευθυντική θεραπεία δίνει την ελευθερία της επιλογής μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο το οποίο δίνει την δυνατότητα της μάθησης του εσωτερικού ελέγχου. Τα παιδιά όπως και οι ενήλικες χρειάζεται να αναπτύξουν έναν εσωτερικό έλεγχο πάνω στις δράσεις τους και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν αναπτύξουν εσωτερική ευθύνη που έρχεται με την ελευθερία της επιλογής και όχι με την επιβολή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων.
Στόχος
Αρχικός στόχος της παιγνιοθεραπείας αποτελεί η ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στο παιδί και τον θεραπευτή και έπειτα η ανάπτυξη της ικανότητας του παιδιού να:
- Ανακαλύψει το προσωπικό του δυναμικό
- Διευρύνει τους τρόπους δημιουργικής έκφρασης
- Ξεπεράσει συναισθηματικά τραύματα ή πιεστικές αλλαγές στη ζωή του
- Ξεπεράσει προβλήματα συμπεριφοράς ή συναισθηματικές δυσκολίες που παρεμβάλλονται στη φυσιολογική του ανάπτυξη ή δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα του
- Εκφραστεί, να αναγνωρίσει συναισθήματα, να τα επεξεργαστεί και να βρει λύσεις.
Σε ποιους απευθύνεται;
Σε παιδιά/ εφήβους με/που:
- Συναισθηματικές δυσκολίες
- Προβλήματα συμπεριφοράς/ Επιθετική συμπεριφορά
- Αδυναμία στην συγκέντρωση/ ΔΕΠ-Υ
- Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος
- Χαμηλή σχολική επίδοση
- Άγχος, στρες, φοβίες
- Χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Επιλεκτική αλαλία
- Βιώνουν πένθος ή το διαζύγιο των γονιών τους
- Δυσκολία στην κοινωνικοποίηση/ κοινωνική απόσυρση
- Άλλες δυσκολίες όπως το διαζύγιο των γονιών τους κ.α
- Διαταραχές στον ύπνο (π.χ νυχτερινή ενούρηση , εφιάλτες)
- Διαταραχές στην πρόσληψη της τροφής ( π.χ βουλιμία, ανορεξία)
- Δεν παίζουν
Ομαδική Παιγνιοθεραπεία
Οι ομάδες παιγνιοθεραπείας περιλαμβάνουν δύο έως πέντε παιδιά. Σε αυτές τις ομάδες τα παιδιά μαθαίνουν για τον εαυτό τους μέσα από το φυσικό μέσο έκφρασής τους, το παιχνίδι, και μέσα από τις ποικίλες αλληλεπιδράσεις τους με την θεραπεύτρια και τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας.
Μέσα σε αυτή τη μικρογραφία της παιδικής καθημερινότητας, ανακαλύπτουν ότι και άλλοι συνομήλικές τους έχουν δυσκολίες και ότι δεν είναι μόνα. Επιπλέον, είναι ένα ιδανικό μέρος για την καλλιέργεια της δεξιότητα της ενσυναίσθησης καθώς και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Το αίσθημα του «ανήκειν» αναπτύσσεται και τα παιδιά εξερευνούν, μέσα από διαδοχικές διαδικασίες δοκιμής και λάθους, τους πιο αποτελεσματικούς για εκείνα τρόπους να σχετίζονται με τους άλλους.
Εν κατακλείδι, μια ομάδα βοηθάει στην δόμηση μιας υγιούς ταυτότητας, στην αυτοεκτίμηση, στην αυτοπεποίθηση, στην δημιουργική έκφραση, στην καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων, στην αντιμετώπιση συναισθηματικών δυσκολιών και στην ομαλή προσαρμογή στο κοινωνικό σύνολο.
Ψυχοθεραπεία Εφήβων
Η περίοδος της εφηβείας είναι ένα από τα κομβικά σημεία της ζωής μας. Είναι ένα βήμα πριν την ενηλικίωση, και αυτή η μετάβαση είναι συνταρακτική, έχοντας τις δικές της προκλήσεις. Κατά την περίοδο της εφηβείας πραγματοποιούνται πρωτόγνορες αλλαγές , στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Λόγω των συνεχών αλλαγών, οι έφηβοι βρίσκονται σε μία κατάσταση αβεβαιότητας, η οποία ενδέχεται να εντείνει συναισθήματα αγωνίας και άγχους. Επιδίωξη της Ψυχοθεραπείας αποτελεί η ικανότητα των νέων να εκφράσουν και να διαχειριστούν τους προβληματισμούς τους και να προετοιμαστούν κατάλληλα για την είσοδο τους στη ενήλικη ζωή λαμβάνοντας υπόψη το οικογενειακό και το κοινωνικό τους περιβάλλον αλλά και τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά.
Κάποιο έφηβοι ενδέχεται να βρίσκουν βαρετή την ψυχοθεραπεία δια του λόγου, όπως συνηθίζεται να γίνεται και εκεί μπορεί να εφαρμοστεί η παιγνιοθεραπεία. Εξάλλου, είναι γνωστό πως οι λέξεις αγγίζουν την επιφάνεια της σκέψης, ενώ με το παιχνίδι το οποίο προσαρμόζεται στην εκάστοτε ηλικία του θεραπευόμενου, γίνεται εκδραμάτιση του ασυνειδήτου χωρίς αυτό να γίνεται πάντα αντιληπτό.
Θέματα που μπορεί να απασχολούν έναν έφηβο:
- Σχολικό άγχος
- Χαμηλή σχολική επίδοση
- Φοβίες
- Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις
- Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση
- Σεξουαλικός προσανατολισμός
- Διατροφικές διαταραχές
- Εκτενής ενασχόληση- εθισμός στο διαδίκτυο
Ψυχοθεραπεία Ενηλίκων
Ατομική ψυχοθεραπεία είναι διαδικασία κατά την οποία το άτομο, μέσα από τη δημιουργία μιας σταθερής, προστατευμένης σχέσης εμπιστοσύνης και αποδοχής με τον θεραπευτή του, ενθαρρύνεται να ενδοσκοπήσει σε θέματα που το απασχολούν και που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη ζωή του.
Η έκφραση, η ανάλυση και η νοηματοδότηση των σκέψεων, των συναισθημάτων, των κινήτρων και των αναμνήσεων του θεραπευόμενου έχουν σαν στόχο να κατανοήσει εκείνος καλύτερα τον εαυτό του, τη συμπεριφορά του, τις σχέσεις του αλλά και την καθημερινή του πραγματικότητα. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία οδηγεί σε ομαλές και αβίαστες αλλαγές, τις οποίες κατακτά το άτομο σταδιακά ως φυσικό επακόλουθο, ενώ αποτελεί μονοπάτι προς την αυτογνωσία και την ψυχική ενδυνάμωση.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Παιγνιοθεραπεία δεν περιορίζεται μόνο στα παιδιά. Κάποιοι ενήλικες είναι πρόθυμοι να ξαναβρούν την δημιουργική πλευρά τους και να αφεθούν σε παιγνιώδεις δραστηριότητες. Όποιο τρόπο και να επιλέξει ο θεραπευόμενος, ο παιγνιοθεραπευτής θα το σεβαστεί. Στην παιγνιοθεραπεία ο θεραπευτής ακολουθεί τις επιθυμίες του θεραπευόμενου και δεν πιέζει ποτέ να κάνει κάτι που δεν τον εκφράζει.
Βασικό θεμέλιο της θεραπείας αποτελεί η θεραπευτική σχέση η οποία είναι αυστηρά δομημένη και χαρακτηρίζεται από απόλυτη εμπιστοσύνη και εχεμύθεια.
Συμβουλευτική Γονέων
Η συμβουλευτική γονέων έχει ως στόχο να ενδυναμώσει κάθε γονέα στον ρόλο του, προκειμένου να διαχειριστεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, αλλά και να βοηθήσει το παιδί του να βαδίσει προς τον δρόμο της ανεξαρτητοποίησης.
Εδώ υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών και καταστάσεων που μπορεί να δυσκολεύει τους ενήλικες στον γονεϊκό τους ρόλο. Καταστάσεις όπως το πένθος, το διαζύγιο, αλλά και δυσκολίες σχολικής προσαρμογής, συναισθηματικές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς είναι μερικά από τα θέματα που μπορεί να τους απασχολούν.
Επίσης, η συμβουλευτική συχνά έχει ως στόχο να βοηθήσει τους γονείς να κατανοήσουν, να αποδεχτούν και να διαχειριστούν την διάγνωση ή την εκάστοτε δυσκολία που αντιμετωπίζει το παιδί τους. Απώτερος στόχος της συμβουλευτικής είναι να ενδυναμώσει την σχέση γονέα-παιδιού, αλλά και να παρέχει σε κάθε γονέα τα εργαλεία εκείνα ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί παρόμοια προβλήματα και στο μέλλον.
Συμπερασματικά, στα πλαίσια της συμβουλευτικής γίνεται λόγος για τα υπάρχοντα ζητήματα που απασχολούν τους γονείς και αναζητείτε ο «αποτελεσματικότερος» τρόπος διαχείρισης τους, με συνοδοιπόρο τον θεραπευτή. Με τον όρο αποτελεσματικότερος, αναφερόμαστε στον τρόπο εκείνο που οδηγεί στην ομαλότερη συμβίωση των μελών της εκάστοτε οικογένειας, και στην εκμάθηση επίλυσης των διαφορών τους.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Αξιολόγηση του Νοητικού Δυναμικού (WIPPSI-III)
WIPPSI-III
To WIPPSI-III αποτελεί ένα ατομικά χορηγούμενο κλινικό εργαλείο το οποίο σχεδιάστηκε για την αξιολόγηση της νοημοσύνης παιδιών με ηλικία από 2 έτη και 6 μήνες έως και 7 έτη και 3 μήνες, και είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη κλίμακα αξιολόγησης ικανοτήτων παιδιών προσχολικής ηλικίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το WIPPSI-III μετρά:
✓ τον Λεκτικό Δείκτη Νοημοσύνης (ΛΔΝ),
✓ τον Πρακτικό Δείκτη Νοημοσύνης(ΠΔΝ)
✓ τον Γενικό Δείκτης Νοημοσύνης (ΓΔΝ).
Στις ηλικίας 4:3 έως 7:3 μετράτε και ο Δείκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας (ΔΤΕ), Λόγω σημαντικών γνωστικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των παιδιών μεταξύ των ηλικιών 2 ετών και 6 μηνών και 7 ετών και 3 μηνών.
Έτσι, το WIPPSI-II μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε παιδί προσχολικής και σχολικής ηλικίας, αλλά συνήθως εφαρμόζεται σε παιδιά των οποίων πρέπει να καθοριστεί το IQ τους.
Αξιολόγηση του Νοητικού Δυναμικού (WISC-V)
Η κλίμακα WISC-V (Wechsler Intelligence Scale for Children -Fifth Edition) είναι η πλέον συχνά χρησιμοποιούμενη, σε παγκόσμιο επίπεδο, κλίμακα νοητικής αξιολόγησης για παιδιά. Χορηγείται σε παιδιά ηλικίας από 6 έτη έως 16 ετών, από ειδικά πιστοποιημένους Ψυχολόγους και ειδικούς εκπαίδευσης.
Οι κλίμακες που αξιολογεί το WISC-V είναι οι ακόλουθες:
✓ Δείκτης λεκτικής κατανόησης. .
✓ Δείκτης οπτικοχωρικής αντίληψης.
✓ Δείκτης Ρέοντος Συλλογισμού.
✓ Δείκτης Εργαζόμενης Μνήμης.
✓ Δείκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας.
Έτσι, το WISC-V μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε παιδί που φοιτά στην πρωτοβάθμιακαι την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά συνήθως εφαρμόζεται στα παιδιά των οποίων πρέπει να καθοριστεί το IQ τους.
ΑΘΗΝΑ ΤΕΤΣ (Τεστ Διάγνωσης Μαθησιακών Δυσκολιών)
Το Αθηνά Τεστ πρόκειται για ένα ψυχοπαιδαγωγικό διαγνωστικό υλικό μέσω του οποίου εντοπίζονται οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών και οι τυχόν ελλειμματικές περιοχές. Το συγκεκριμένο εργαλείο απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5- 9 ετών, σε παιδιά δηλαδή προσχολικής ηλικίας, Ά, Β΄, Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού, αλλά και μεγαλύτερα παιδιά, κατά περιπτώσεις.
Πρόκειται για ένα σταθμισμένο, πολυθεματικό εργαλείο, το οποίο παρουσιάζει αναλυτική εικόνα του επιπέδου και του ρυθμού ανάπτυξης του εκάστοτε παιδιού, και τα αποτελέσματα του Αθηνά Τεστ μπορούν να αξιοποιηθούν για τον προγραμματισμό
εξατομικευμένων προγραμμάτων εκπαιδευτικής και θεραπευτικής παρέμβασης, έτσι ώστε να εφαρμοστεί η κατάλληλη διδασκαλία στον εκάστοτε μαθητή.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε τους πιστοποιημένους επαγγελματίες στην
χρήση του Αθηνά Τεστ: ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ